Woningen voor starters; bouw voor senioren!

Als één ding helder is, is dat de coronacrisis niet heeft geleid tot een aanbodtoename op de woningmarkt. Sterker nog; op dit moment hebben we met het laagste aanbod in jaren te maken. De bouwsector zit aan de max van hun capaciteit en kan de productie op korte termijn niet opvoeren. Naar alle waarschijnlijkheid zal zelfs het aantal opgeleverde woningen in de komende jaren afnemen. Daarnaast is het laaghangend fruit met betrekking tot woninglocaties wel geplukt; er zijn simpelweg te weinig bouwlocaties.

Twee doelgroepen zijn voornamelijk de dupe van het aanbodtekort:

• Starters kunnen de markt nauwelijks betreden en zijn hierdoor aangewezen op dure huurwoningen en
• (jonge) gezinnen verlaten noodgedwongen de stad omdat er voor hen geen aanbod beschikbaar is.

Het bouwen van woningen voor deze doelgroepen vormt echter niet de oplossing; de huidige vraag is immers niet de woonbehoefte van de toekomst. De woningmarkt heeft meer baat bij een focus op de leeftijdscategorie vanaf 55 jaar.

De beperkte bouwcapaciteit dient zo optimaal mogelijk te worden ingezet waarbij de bestaande voorraad beschikbaar komt voor de starters en (jonge) gezinnen. Wanneer de oudere huishoudens verhuizen komt de doorstroming op gang; in zijn algemeenheid houdt deze groep een deel van de woningvoorraad bezet die uitermate geschikt is voor gezinnen.

De stad blijft hiermee toegankelijk voor verschillende lagen van de bevolking en daarnaast worden met elke gerealiseerde woning, meerdere woningzoekers geholpen; eigen onderzoek laat zien dat er 2 tot 4 verhuisbewegingen ontstaan per gerealiseerde woning. Bij bouwen voor starters is dit niet het geval.

Bouwen voor ouderen is tevens noodzakelijk omdat de Nederlandse bevolkingssamenstelling gaat veranderen. In de komende tien jaar komen er in Nederland ruim 840 duizend inwoners van 65 jaar of ouder bij. Momenteel valt 1 op de 5 Nederlanders in deze leeftijdscategorie, in 2030 is dit 1 op de 4. De Nederlandse woningvoorraad moet worden afgestemd op deze toekomstige bevolkingssamenstelling waarbij dit niet alleen een thema is in krimpgebieden of de periferie. Ook in de grote Nederlandse steden zijn 65+’ers de bevolkingsgroep die het sterkst toeneemt in omvang.

Vanuit de overheid is ingezet op ‘langer thuis wonen’. Sinds 2000 is de groep 65+ met de helft toegenomen, terwijl het aantal bewoners van verzorgingstehuizen met een tiende is gedaald. Deze combinatie gaat de vraag naar levensloopbestendige woningen in de komende jaren sterk aanwakkeren. Een levensloopbestendige woning vormt de oplossing om in alle vrijheid oud te kunnen worden. Doordat het huidige beleid vooral is geconcentreerd op bouwen in de stad, is er nagenoeg alleen plaats voor appartementen.

Oudere huishoudens staan bekend als honkvast en blijven het liefst in hun eigen vertrouwde omgeving wonen, maar in de afgelopen jaren blijkt een groeiende verhuisgeneigdheid. Het niet kunnen verhuizen wordt bij ouderen veelal veroorzaakt door het simpelweg niet aanwezig zijn van de gewenste woningen.

Zowel de coronacrisis als de bouwsector zal het aanbodtekort op korte termijn niet zomaar oplossen.

De woningbouwprogrammering moet daarom meer focussen op ouderen. Naast het afstemmen van de voorraad op de toekomstige woonvraag, heeft de doorstroming een positief effect op de gehele woningmarkt.