Dynamis: Malaise kantorenmarkt zet voort
Verhuurder speelt echter vaker in op de wensen van de huurder.
Uit de kantorenmarktcijfers van het tweede kwartaal van 2013 blijkt dat het aanbod is toegenomen tot 6,9 miljoen vierkante meter en het opnamevolume opnieuw is gedaald (-7%). Het transactieniveau wordt daarbij hedendaags bepaald door kleine transacties. In de tweede kwartaalanalyse Sprekende Cijfers Kantorenmarkten 2013, welke maandag 8 juli verschijnt, blijkt tevens dat de afgelopen drie maanden de kantorenmarkt achterblijft in vergelijking met voorgaande jaren.
Aanbod nipt onder de 7 miljoen vierkante meter
Door een toenemend aantal faillissementen en het inkrimpen van organisaties worden meer vierkante meters op de markt gebracht. Mede hierdoor is het aanbod in drie maanden tijd met 4% gestegen tot 6.926.000 vierkante meter op 1 juli 2013. Dit volume komt tot stand door 3.571 aangeboden kantoorpanden, hetgeen een toename van 69 objecten betreft.
Transactiegrootte daalt
Waar het eerste kwartaal van dit jaar met 180 objecten getypeerd werd door een gering aantal opnames, is in de afgelopen drie maanden een verdere teruggang tot 178 transacties genoteerd.
Vergeleken met het tweede kwartaal van 2012 is het aantal transacties met zeven objecten toegenomen. Desondanks is in het opnamevolume sprake van een daling van 7% op jaarbasis, naar een totaal van 209.910 vierkante meter in het tweede kwartaal van 2013. Hieruit volgt een daling van de gemiddelde transactiegrootte van 1.316 vierkante meter in het tweede kwartaal van 2012 naar 1.179 vierkante meter in het tweede kwartaal van 2013.
Huurprijzen
De aanhoudende druk op de huurprijzen maakt dat kantoorruimte gedurende de afgelopen jaren steeds goedkoper is geworden, mede door het gebruik van incentives. De mediane huurprijs van een verhuurd kantoorgebouw in Nederland is na een stabiele periode van vijf kwartalen, gedaald van
€ 125,- per vierkante meter naar € 120,- per vierkante meter in het tweede kwartaal van 2013.
Opname van kleine metrages
Naast de analyse van de grote kantoormetrages verschaft Dynamis tevens inzicht in de opnames van 250 tot 500 vierkante meter in de vier grote steden en tot 250 vierkante meter in de overige regio’s. Het totaal aantal transacties in Nederland betreft in het tweede kwartaal van dit jaar 312 objecten, waarin de kleine metrages met 134 transacties een aandeel van 43% noteren. De branche die met 21% van het totaal het meeste aantal vierkante meters kleine kantoorruimte heeft opgenomen is ‘Rechtskundige dienstverlening, accountancy, belastingadvisering en holdings’, welke met 23 transacties tevens het hoogste aantal registreert.
Verhuurder acteert naar de gebruiker
Zoals beschreven in het rapport Sprekende Cijfers Kantorenmarkten 2013 eerste kwartaal, wil een huurder meer efficiëntie, meer flexibiliteit en meer service. Verhuurders erkennen dat in deze tijd de gebruiker bepaalt, hetgeen terug te zien is in het huidige aanbod. Zo worden grote panden opgesplitst in kleinere units, objecten geüpgraded naar de gewenste kwaliteit en kantoren voorzien van een uitgebreid servicepakket. Niet alleen het aanbod groeit gestaag verder, maar ook het transactievolume loopt terug. Kortom, de kantorenmarkt is te typeren als een zeer ruime en terughoudende markt. Deze trend zal naar verwachting verder doorzetten in het derde en vierde kwartaal van 2013. Het opnamevolume zal dit jaar dan ook niet boven het niveau van 2012 uitkomen.
Ondanks het striktere nieuwbouwbeleid worden daarnaast nog altijd nieuwe objecten gebouwd. Tegelijkertijd zal daarom, zonder gerichte oplossingen omtrent leegstaande kantoorpanden, het aanbod verder oplopen. Wanneer het aanbod de grens van zeven miljoen vierkante meter doorbreekt moet nog blijken.
